Onze taal ontkent de waarde van grondstoffen
Grondstoffen vormen voldoende inspiratie voor zegswijzen in het dagelijks leven. Het edelmetaal goud staat daarbij logischerwijs steevast model voor iets dat kostbaar is, of niet in waarde uit te drukken. Goede tweede is het minder edele zilver, platina komt gek genoeg weinig voor. Maar vaak wordt de dagwaarde van een grondstof nogal creatief benaderd, zo niet geheel genegeerd.
“Je bent rhodium waard”, zei nog nooit iemand
Goud is nog steeds één van de duurste metalen ter wereld. Maar in tegenstelling tot osmium en rhodium is het gemeengoed in de taal, de uitdrukkingen met het woord ‘goud’ erin zijn talloos. De kip met de gouden eieren slachten, de morgenstond die goud in de mond heeft, zwijgen dat goud is, de eigen haard die goud waard is… Nog nooit zei iemand dat de ander ‘rhodium waard is’. Platina komt dus niet in onze spreekwoorden en gezegden, maar is echter wel doorgedrongen tot de jubilea van bijvoorbeeld bruiloften: een huwelijk van 70 jaar is een platina bruiloft, waar 20 jaar minder al goud waard is. En waar goud meer waard is dan platina, volgt na een gouden plaat bij verdubbeling van de verkoopcijfers van een geluidsdrager doorgaans de platina status. Uit dit soort misverstanden blijkt dat de actualiteit de taal niet zelden inhaalt. Immers platina is veel duurder dan goud geweest per ounce, maar dat is al een paar jaar verleden tijd. Zo is het eveneens kostbare diamant van een heel andere familie (namelijk een steen), maar wordt 60 jaar getrouwd zijn aangeduid als ‘diamanten huwelijk’.
De man van glas
Voetballer Arjen Robben, de ‘Man van glas’ raakte nogal vaak geblesseerd tijdens zijn carrière, soms na een steen- of keiharde overtreding van een opponent. Daar gaat alweer van alles mis in de taal, want de hardheid van glas (ook al is dit geen grondstof) is hoger dan die van steen. Het woord ‘glashard’ wordt gebruikt voor verbale uitingen (‘glashard liegen’). Zo wordt er ook wel eens opgemerkt dat glasvezel nu veel waard is omdat het geldt als ideale geleider van signalen. Maar op het wereldwijde web (spinnenwebben zijn trouwens gemaakt van eiwitten, die geen digitaal signaal geleiden), dat tegenwoordig vooral over glasvezel doorgegeven wordt, is moeilijk te vinden wat de waarde ervan is. Deze wordt welbeschouwd in megabytes uitgedrukt en niet in euro’s. Om de verwarring compleet te maken: Arjen Robben zal door de talentenscouts ooit wel ‘een ruwe diamant’ genoemd zijn.
IJzer met handen breken lukt heus wel
Zo blijft taal ongrijpbaar en nemen we de verwarring die ze kan veroorzaken op de koop toe – zeker als het om dagwaardes gaat. De uitdrukking ‘iemand knollen voor citroenen verkopen is van vóór de Tweede Wereldoorlog, maar de vraag is op welke van de twee een mens de oorlog eerder zou overleven. En ijzer met handen breken lukt heus wel, als het maar lang genoeg buiten gelegen heeft.
Dit blog is geschreven door een gastauteur/externe partner.
Disclaimer bij columns artikelen, vraaggesprekken en advertorials op Edelmetaal-Info.nl: auteur(s) schrijft op eigen verantwoordelijkheid. De mening van de auteur(s) hoeft niet over een te komen met de mening van andere auteurs of de redactie van Edelmetaal-Info. De auteur kan posities of belangen hebben in genoemde zaken.
De informatie op deze website is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen, maar als startpunt voor je eigen onderzoek.
Zie verder de algemene disclaimer van Edelmetaal-Info