Wat zijn de effecten van goudwinning op het milieu?

Al duizenden jaren worden er opgravingen gedaan naar goud en andere mineralen en metalen. Jaarlijks worden er duizenden kilo’s goud gewonnen en is deze goudwinning voor een groot deel van de vooral arme landen van belang om inkomsten te kunnen genereren. Maar hoe zit het met de gevolgen voor onder andere ons klimaat en dus ook het milieu door deze, vaak illegale goudwinning? Omdat het niet daadwerkelijk is vast te stellen dat bepaalde goudwinningen een directe invloed hebben om de verandering van ons klimaat, is het dus ook lastig om een ‘schuldige’ aan te wijzen. Toch zijn er wel verschillende gevolgen van goudwinning bekend, die we in dit artikel met je bespreken.

Het proces

Voor het goud bij de eindconsument (sieraden, maar ook industrieel gebruik) terecht komt, legt het een lange en complexe weg af. Goudklompjes zijn populair bij verzamelaars en goudzoekers, maar zijn zeldzaam; het meeste goud wordt gevonden als kleine deeltjes in gouderts. De ontgonnen goudertsen worden bij de goudmijn zelf voor de eerste keer gezuiverd. Daarna worden ze naar raffinaderijen gestuurd. Het zijn voornamelijk Aziatische bedrijven die goud zuiveren en in goudstaven gieten, maar ook in Europa kennen we diverse raffinaderijen. Via de fingerprintingtechniek kan de oorsprong van het goud tot in dit stuk van de keten achterhaald worden. Goud wordt echter van overal toegevoerd naar de raffinaderijen. Hierbij gaat de aandacht enkel naar de hoeveelheid en de leverancier van het goud, niet naar de herkomst. Later wordt al dit goud, zowel nieuw ontgonnen als gerecycleerd, samengesmolten tot goudstaven, waardoor tracering via fingerprinting onmogelijk wordt. The London Bullion Market Association, die instaat voor de kwaliteit van het geleverde goud door de raffinaderijen, zou hier ook zijn steentje aan kunnen bijdragen.

De gevolgen

Het winnen van edelmetalen behoort tot de top van de grootste industrieën die we ter wereld kennen. Het is dus ook niet zo heel vreemd dat het belangrijk is om de impact hiervan in kaart te willen brengen. Vooral in de wat armere en dus ook minder ontwikkelde gebieden, zien je dat er flink wat gevolgen zijn van het winnen van dit edelmetaal. Vooral in Zuid-Amerika zien we dat het gaat om het ontbossen van regenwouden, met een oppervlakte ter grootte van verschillende provincies in Nederland. Het winnen van het goud is namelijk één, maar het op de juiste manier kunnen vervoeren vanaf de plek waar het wordt gewonnen, is natuurlijk een volgende stap. Om er voor te kunnen zorgen dat deze volledige infrastructuur kan worden aangelegd, is het kappen van complete bossen dus noodzakelijk.

Het gebruik van chemicaliën

Dat het ontbossen van enorme gebieden een flinke impact heeft op de flora en fauna van een bepaalde gebied, moge duidelijk zijn. Toch staat dit in het niet met wat voor schade het gebruik van chemicaliën aanricht om ervoor te zorgen dat het goud uit de grond kan worden gehaald en vervolgens kan worden gescheiden van de grond waarin het goud zit. Wat je ziet, is dat er bij de grotere goudmijnen gebruik wordt gemaakt van verschillende giftige cyanide en ook kwik. Kwik is natuurlijk ontzettend giftig, maar is uitermate effectief en dus ook kosten efficiënt om het goud snel van de grond te kunnen scheiden, waardoor er een puur product overblijft. Als je slechts een ons goud uit erts kunt winnen, kan dat volgens Earthworks resulteren in 20 ton vast afval en aanzienlijke kwik- en cyanideverontreiniging. Keerzijde is dus dat de belastingbetaler die gif mag opruimen?! Gebeurt dat niet dan zullen deze stoffen in de voedselketen terecht komen als ze meegespoeld worden in de kreekjes, die verderop riviertjes en rivieren worden.

Vernieling van de leefomgeving

Programma’s als Gold Rush die te zien zijn op TV laten ook vaak zien hoe rampzalig dat mooie stukje natuur wordt vernield. De vraag is in hoeverre de mijnbouwers na klaar te zijn met de winning de pek moeten terugbrengen in de oude staat. En of dat überhaupt nog kan. En in hoeverre de vervuiling wordt aangepakt. Wordt de troep inderdaad afgevoerd, controle? We zien maar al te vaak oude machinerieën in deze series die staan te verpieteren in de natuur. Nog even afgezien van de vele liters brandstof die daar (zonder te morsen?) worden verstookt. En wat gebeurt er met de de natuurlijke riviertjes waar het water uit wordt gebruikt om te wassen. Het Amerikaanse Environmental Protection Agency schat dat de ontwikkeling van een voorgestelde goud- en kopermijn in de baai van Bristol in Alaska minstens 40 kilometer aan stroompjes zal vernietigen die ’s werelds grootste zalmvisserij op sockeye ondersteunen.

Uitstoot

De meeste mijnen gebruiken dieselapparatuur voor het laden en vervoeren van gesteente. Ondergrondse goudmijnen gebruiken vrachtwagens die tot 65 ton vervoeren, terwijl trucks voor open mijnen tot 300 ton kunnen vervoeren.

Dit is vaak de grootste bron van broeikasgasemissies van een bedrijf, waardoor de ontwikkeling van niet-dieselapparatuur de sleutel is tot een groene mijnbouwindustrie. Mijnbouwfabrikant Sandvik begint binnenkort met het testen van de grootste elektrische truck op batterijen voor ondergrondse mijnbouw in de Sunrise Dam goudmijn in West-Australië, in de hoop deze in 2023 op de markt te brengen. Onvoldoende oplaadtijd en levensduur van de batterij zijn de belangrijkste belemmeringen geweest voor het gebruik van ondergrondse elektrische heftrucks. Dit is natuurlijk slechts een druppel op een gloeiende plaat, maar het begin is er.

Ook zijn er plannen om tegen het einde van het jaar waterstof- en andere emissievrije technologieën te testen op 50 locaties. De CEO van de ICMM verwacht dat waterstof en elektrische trucks in 2027 op grote schaal beschikbaar zullen zijn, terwijl hij eerder uitging van 2040.

Lange termijn gevolgen

Dat duurzaamheid bij ons allen hoog op de agenda staat, moge duidelijk zijn. Tijdens het online een contract voor energie vergelijken kijken niet alleen naar de prijs, maar ook naar de verschillende duurzaamheidscertificaten die een energiemaatschappij heeft. Toch zien we dat het effect op lange termijn voor het winnen van goud serieuze gevolgen kan hebben voor onze natuur. Het afvalwater dat sterk is vervuilt, komt vaak terecht in de rivieren en dus ook in de zee, waar ook uiteindelijk dagelijks wordt gevist. Niet alleen dat zorgt voor flinke problemen in de toekomst, maar uiteraard ook de enorme ontbossingen van gebieden zo groot als Nederland die regelmatig worden gekapt. Door het kappen van deze bossen, zullen overige flora niet of nauwelijks meer kunnen groeien en zullen de dieren hun schuilplek kwijt zijn. Met alle gevolgen van dien. Er zijn organisatie als Catapa die het ‘Eerlijke Goud’ stimuleren. Winning van goud met minimale klimaat schade.

Onze belegging in de edelmetalen heeft dus duidelijk een keerzijde, een schaduwzijde.

Disclaimer bij columns artikelen, vraaggesprekken en advertorials op Edelmetaal-Info.nl: auteur(s) schrijft op eigen verantwoordelijkheid. De mening van de auteur(s) hoeft niet over een te komen met de mening van andere auteurs of de redactie van Edelmetaal-Info. De auteur kan posities of belangen hebben in genoemde zaken.

De informatie op deze website is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen, maar als startpunt voor je eigen onderzoek.

Zie verder de algemene disclaimer van Edelmetaal-Info